De VVD: verantwoordelijke bestuurderspartij of populistisch rechts?

De meerderheid van de kiezers is het eens: politici moeten meer samenwerken en hun verschillen overbruggen. Tegelijkertijd vinden de achterbannen op de linker- en rechterflanken dat zij niet moeten samenwerken met hun ideologische tegenpool, zo stond te lezen in NRC. Nu de laatste stemmen zijn geteld is duidelijk dat D66 de grootste is geworden. Nu is het tijd om de balans op te maken en een regering te vormen.

Deze campagne – waarin Dilan Yesilgöz knap de schade heeft weten te beperken – heeft de VVD vooral laten weten wat zij niet wil. Bijvoorbeeld door vrijwel alle partijen op de inhoud uit te sluiten, zoals in het geval van de hypotheekrenteaftrek. En door alles wat linkser is dan de VVD te brengen als doemscenario voor Nederland. Volgens de VVD is de enige oplossing om Nederland vooruit te helpen een centrumrechts kabinet. Dat is een onrealistisch scenario, al is het maar omdat een coalitie waarin zowel D66 als JA21 deelnemen moeilijk voorstelbaar is. Daarbij is er dan nog geen meerderheid. Met de BBB als coalitiepartner erbij zou het wel kunnen.

Daarmee wordt alleen niet voldaan aan de wens van de kiezer: een stabiel, optimistisch en toekomstgericht bestuur, dat daadkrachtig aan de slag gaat om de puinhopen van rechts op te ruimen. Een kabinet dat verbindt en niet polariseert en uitsluit. Een kabinet dat aan het werk gaat met de kansen die het ziet, in plaats van te roepen wat het niet wil.

Een stabiele en ruime meerderheid is te vinden in het brede midden en sluit goed aan bij de wens van de kiezer. Het feit dat de VVD – bij monde van Dilan Yesilgöz – GroenLinks-Partij van de Arbeid uitsluit, maakt het er niet gemakkelijker op. Ruben Brekelmans zette dit standpunt kracht bij in Café Kockelmann. Mogelijk biedt het vertrek van de GroenLinks-PvdA voorman Frans Timmermans een nieuwe opening. De VVD heeft daarnaast de samenwerking met partijen uitgesloten die de hypotheekrenteaftrek willen afbouwen. Daarmee leek het er in de campagne op dat de VVD op geen enkele manier bereid is om te komen tot reële oplossingen voor de problemen van vandaag en alles zoekt in platte retoriek.

Dat is opvallend voor een partij die zichzelf niet zelden presenteert als de partij van ‘verantwoordelijkheid nemen’. Als de VVD zichzelf als bestuurderspartij echt serieus neemt, zal zij haar eigen belang terzijde schuiven en zich schikken naar de wens van de kiezer. ‘Over de schaduw heen stappen’ in politiek Haags. Doet de VVD dat niet, dan voegt de partij zich definitief bij de populistisch rechtse familie in het Nederlandse politieke landschap.